W (o) górach język lata

Nieczęsto bywa, że to, co prawi o górach przekazior, zgodne jest w tak dużym stopniu z obserwacjami długoletniego systematycznego wędrowca. Z radiowej Dwójki popłynęły niedawno opinie tak logiczne (i wysmakowane dźwiękowo;/), że aż zmobilizowały do napomknięcia o długo czekającym zagadnieniu:
zaśmiecaniu akustycznym wertepów* – z jednej
a mnożeniu i powielaniu bzdur o etosach, (urlopowych) oczekiwaniach, zwyczajach, konfliktach (górskich w górach, górskich w dolinach, dolinnych w/o górach… turystycznych, wspinaczych, narciarskich-ekologicznych), dozgonnie zawiedzionych nadziejach, miłościach przekształconych w nienawiści – z drugiej strony.

Weźmy niezatapialne trivium: plotki-pomówienia-insynuacje, jakoby Polacy byli mrukami, co na szlakach nie umieją z siebie słowa wydusić. Coroczna empiria wskazuje na coś przeciwnego – dzieńdoberują do upadłego, podchodząc*, także w dolinach zatłoczonych jak Floriańska. Słowacy mają znacznie więcej powściągliwości we względzie, ale czy mają wybór, zasypywani dobridenami i ahojami przez naszych? – Nie, i nawet się nieco przyuczyli. A gdy wizytują północną stronę – wręcz inicjują wymianę… ;/

Zwyczaj, prócz etykietalnego, ma aspekt praktyczny: podnieść na duchu i ewentualnie posłużyć bliźniemu-wędrowcowi jakąś formą pomocy. Czego pełny sens odczujesz dopiero na pustkowiu, np. w Masywie Kralowoholskim wrześniową porą, gdy (przy pogodzie) spotykasz na maratońskim dystansie tylko dwójkę turystów. Pozdrowienia, pogawędka będą oczywistością. Gdybyś tam wędrował (kilka dni) solo – byłyby jeszcze mocniejszym imperatywem, i to dla obu stron.
Lecz na ruchliwych szlakach, w sezonie, w pogodne weekendy (a jeszcze w „długie”!)… – można dostać bezdechu i bezgłosu. Tylko jak wytłumaczyć czepialskiemu i pretensjonalnemu urlopowiczowi, że turysta, co nie zareagował na dzieńdobera, wcześniej „pozdrowił” lub „odpozdrowił” kilkaset osób? – Hen, wysoko, gdzie prawdziwe skały i prawdziwsi wędrowcy…
No jak to? Urlopowicz też chce atmosfery i etosu! Toć on nie tylko klimatyczne, ale nawet wstęp do parku opłacił, jak każdy. Więc należy mu się jak psu miska! Opowiedzieli mu, że będzie miło, obiecali…

W krzyżowym ogniu potrzeb:
Idziesz solo – pomedytować, pobyć ja z mną i z tak zwaną naturą. Zamiast tego słuchasz wartkich sprawozdań z miejsc pracy, włącznie z finalnymi etapami negocjacji (hurtowego nabycia opon) i obietnicą opicia dilu „wódzią z prochem”. Albo fragmentu debaty dwóch atrakcyjnych-elokwentnych, wyminiętych w zejściu ścieżką Mięguszowiecką. Pokonują stromą i trudną okolicę (klamry)… i kłapią jak najęci o korporacji versus byciu na własnym, nadmiarze zleceń, że dobrze się czasem podzielić z kolegą fuchami, choć różnie się na tym wychodzi… – Podziw absolutny zarówno dla szczytowej etyki biznesowo-kumpelskiej, jak i panowania nad oddechem w setacji wymagającej mocy wznoszącej.
…Obsługiwać prawnie tę czy inną fundację, bujając się na gorczańskiej huśtawce jest jednak nieco łatwiej ;p

Nie, nie podlinkujemy ostatniej denuncjacji. Bywalcy albumów wiedzą, do czego pijemy, ale czasem stawiamy tamę własnemu świętoszkowaniu…

Gdyż na sanctimony mogą sobie pozwolić z sukcesem bezkarności (oczywista we własnym mniemaniu) ci, co chodzą rzadko, dawno albo wcale***.
My, nawet jak czasem to czy owo uszczypliwie przyuważymy, w kolejnej minucie przypomnimy sobie (a pamięć jak na razie służy), iż sami grzeszyliśmy.
I że zupełnie inaczej, z innymi potrzebami i nastawieniami, idzie się w pojedynkę, inne dynamiki wchodzą zaś w ruch a nawet obroty w duecie, trio, gromadzie. Więc można ironizować, jak to niby nie pasuje tanie, repetytywne czułostkowanie do „majestatu” kotła Morskiego Oka… by za kilka czy kilkanaście miesięcy osobiście się znaleźć w roli szczebiotki.
A już ci, co w 1992 dawali się codziennie ponieść mega-głupawce górskiej (w dowolnym miejscu pozowania, piknikowania, celebrowania, tryumfowania), nie powinni kłuć nie tylko kamyczkami, lecz nawet nie wypada im otulać bliźnich najcieńszą pajęczyną zawoalowanych przytyków ;| Każdy kiedyś był stonką, licealną wycieczką, rozamorowaną parą, nie-do-końca-rozsądnie obutym chojrakiem, nieumiarkowanie egzaltowaną zachwytowiczką…

Pojętny wędrowiec to nie ten, co nigdy nie zgrzeszył niekontrolowanym wybuchem śmiechu (a nawet pisku) albo głośniejszym zdaniem w akustycznym żlebie – ale który bystro się nauczył samokontroli i rozumienia (bodaj na ogół ;/) innych, rozochoconych pokonaną trudnością, widokami co się otworzyły, niedotlenieniem, uszczęśliwioną kompanią.

I takiego też pojętnym nazwiemy, który nie spodziewa się w górach, w pewnych ich rejonach, o pewnych porach, czego tam znaleźć nie może.
Bo usłyszy i przekleństwa, i tartaki oraz ekspresówki w dolinach, traktory i piły spalinowe z lewej, prawej tudzież przed sobą. Quady i motocykle bez tłumików (gdy się już wyśpią), zimą – skutery śnieżne i psie zaprzęgi mobilizowane kwieciem dialektalnej polszczyzny. Na białych klepiskach zaatakuje go moc decybeli (wdzierających się w najcichsze doliny żeby świstaki wiedziały że mają zawijać a nie spać). Wiecznych rezydentów schronisk też doświadczy (chętnie się zwących ludźmi gór: jakoś taki dotupta, rano w koszuli flanelowej się zwlecze (czasem przed jedenastą), kolesia rannym ptaszkiem okadzi… piwko zamówią…).
W sobotę po południu widzi się uszczęśliwionych piwoszy nawet na Zawracie czy Świnicy. A na Krywaniu – o poranku. I oczywiście pandemonium Giewontu czy Morskiego, gdyby się tam zapchać później, niż o 7:30 am.
Wieczorny łomot gitar w schronisku, ryk schrypniętych, niemuzykalnych głosów, przerwie przędzę całodziennej melodii wietrzno-mgielnej (oraz nadziei że, uciekłszy od „krupówek” tu, gdzie wysoko i „prawdziwie” – zazna się harmonii i spokoju.)

Bystry-pojętny oczytanym być musi. Ergo, wie doskonale, że w temacie ekologii akustycznej, choć tak wiele zadań pozostaje (zarówno w górach, jak i w dolinach) – w niebezpiecznych wertepach mamy postęp.
Wrażliwiec Karłowicz, narzekający na zbyt dobry pogłos kotła Czarnego Stawu Gąsienicowego (zob. link „Dwójkowy”), Zaruski czy Żuławski (strzały na wiwat, pohukiwania turystów uniemożliwiające rozróżnienie wołania o pomoc, utrudniające akcję ratowniczą)… – oni wszyscy mogliby się dziś mile zdziwić. I to naprawdę wieloma elementami stylu wędrowania.

Co nie znaczy, że „niema problema” (samo)wychowywania do kultury ciszy.
Do zrównoważonego bycia na tak zwanym łonie natury w tłumie i na bezludziu.

I do wykorzystywania okazji, by pomilczeć.
Gdy podejrzewamy, że powiedzieliśmy wszystko,
że nie mamy nic do dodania w konkretnej kwestyjce,
że nie byliśmy nigdy w nawet w przybliżeniu analogicznej sytuacji – na przykład zimą na Broad Peak lub w dowolnym miejscu powyżej ósmego tysiąca…

Dopiero wraz z nagromadzeniem i jakością doświadczeń oraz z „wydyskutowaniem ogólnym” dopuścimy myśl o uniwersalnej słuszności aroganckiej rady francuskiego prezydenta. Jednak!

A wkoło język lata, wciąż lata jak łopata.

Jak nie język – to klawiatura furkoce gorzej niż najszybsze wrzeciono. Dźwięk niespecjalnie wyrafinowany; na dobitkę wydaje nam się, iż w pobliżu brak Moniuszki lub innego Karłowicza do się-zainspirowania, przetworzenia, uogólnienia…
_________
*o innym zaśmiecaniu
**pierwszy pozdrawia schodzący, wyprzedzający, dochodzący do odpoczywających
***im dalej od zagadnienia, tym uogólnienia wychodzą płynniej spod palców czy z otworu gębowego