Style i styliści

Gdy w sobotę przed piątą rano na szczupłych, kobiecych plecach zalśni, po zdjęciu polarka, napis ‘TOPR’ – wygląda to cool nawet w autobusie zapchanym ponad stan taternikami i turystami wysokogórskimi. Przed chwilą wybłagałaś wejście… czekaliście już na ten o 3:30, ale nie zatrzymał się… Masz więc absolutnie zasłużoną street credibility… precyzyjniej – (mountain) path credibility… A że na razie ‘the path’ to przejście przez autokar, zasłane plecakami (i kaskami), pomiędzy którymi przeciskasz się do wolniejszej powierzchni… Przycupnie się – w końcu człowiek gór musi być zahartowany… (plecy chłopaka się przydają jako oparcie, cóż, że nie ozdobione honornym napisem).

Napis nie zrobiłby wrażenia na zwyczajowym letnim kontrapunkcie dla wczesnych weekendowych wędrowców: tłumach młodszych i starszych ludzi, wracających – prawie zawsze z nieodłącznym atrybutem butelki piwa – z piątkowego czy sobotniego ‘nocnego życia’. Jeden taki tłumaczy nam na Matecznym, dlaczego nasza wersja ‘work hard, play hard’ to dla niego wegetacja. Kilkanaście innych egzemplarzy dogorywa malowniczo na dworcu w Nowym Targu, siedząc na chodniku i złoszcząc się, że nikt ich nie chce zabrać do Zakopanego albo gdziekolwiek… bez biletu. Kasy przecież nie mają – ‘tu stówka, panie kierowco, tam stówka’. Niektórzy są dość ambitni: maszerować już o ósmej rano z parkingu w Palenicy Białczańskiej, by, po 9 km pod górę (słoneczko wcześnie przypieka), wypić w zapierających dech okolicznościach wysokogórskiej przyrody kilka piw niesionych w plastikowych siatkach (‘k*** ciężkie, a ten p*** X mówił „kupcie se po 20 puszek każdemu”’) – to wymaga pewnego samozaparcia. ‘Zdjęć nacykamy przed piciem, będzie co pokazać’. Schodząc po siedemnastej z progu Czarnego Stawu pod Rysami, widzi się wielu podchodzących, dzierżących w jednej dłoni prawie puste butelki a w drugiej – gustowną ‘reklamówkę’. ‘Niesie pan to do pojemnika na odpady segregowane, prawda?’ ‘A jest tam? – o to dobrze’.

Ktoś z nadmuchanym biustem i/lub nazwiskiem musi chyba paradować ostatnio w ‘kowbojskich’ kapeluszach po stacjach tv – tyle tego w niższych okolicach (jeden zanotowano na 2110mnpm!). Plecione sandałki (do kompletu skarpetki i ‘męska saszetka na dokumenty’) – też się widzi. Podobnie klapki albo czarne buty ‘dancingowe’ na ścieżce do Czarnego pod Rysami – evergreen ‘wygodnego obuwia’. Ale w dobie niedrogiej dostępności butów wyglądających na ‘kwalifikowane’, nie sądzimy już tak bardzo bliźniego naszego po stroju jego. Po pierwsze – but za człowieka nie pójdzie i nie dojdzie. Po wtóre – też się nam zdarzało wyskoczyć tu i ówdzie (nie tylko na wieczorną przebieżkę ze schroniska) w sandałkach trekingowych i innych takich… A popcorn pod schroniskiem w Morskim Oku wygląda tak egzotycznie, że aż ma się nań ochotę… gdyby nie to, że w barze są też lody-rożki, które reklamuje pani… Szybkie zanurzenie się w kulturę pop, po zejściu z dzikich szczytów i przełęczy – to jest to! Natychmiast milej się myśli o hordach obchodzących jezioro ze swymi kijkami turystycznymi. I zaczepiających turystę (szybko i zdecydowanie maszerującego ku szczytom): ‘cyknie nam pani fotkę, nie?… i jeszcze jedną… żebym była cała i całe Oko’.

Pogłoski o śmierci cześć-mówienia i górskiego savoir-vivre’u uznajemy za przedwczesne i przesadzone. Naturalnie, idąc jakąś dolinową czy upłazową ceprostradą w porze dużego ruchu, wstrzymujemy się z naszymi manierami. Ale wespnijmy się tylko trochę: ‘dzień dobry’, ‘cześć’, ‘hej’, ‘ahoj’, ‘heja’, ‘hejka’ – tak mówi zdecydowana większość młodszych i starszych. Gorzej, niektórzy podchodzący nie pamiętają, że to schodzący/wyprzedzający powinien pozdrowić pierwszy… i wpędzają cię w zakłopotanie. Co ciekawsze – dopiero w tym sezonie zauważono kilka przykładów efektownego ‘przerostu formy nad treścią’. ‘Ależ proszę, pani pierwsza, proszę bardzo, dopiero po pani’ – brzmi doskonale (ale i komicznie) na wąskim fragmencie ścieżki, gdy przepuszczającym jest mężczyzna w czerni, wyglądający raczej na projektanta (albo – dyktatora) mody, niż na wysokogórskiego turystę. Po wnikliwej dyskusji ustalono, że mógł to być duchowny na wakacjach. Tatry są też częstym stylem urlopu zakonnic. Tylko – biedaczki – chodzą w najgorsze nawet upały, w najbardziej wymagające wertepy… w habitach. Ciekawe, czy nie mogłyby ‘po cywilnemu’, skoro panowie mogą?

Formy górskich mini-konwersacji rafinują się wraz z obyciem społeczeństwa… albo i szybciej. Można doświadczyć prawdziwych perełek zwartości, humoru, pomysłowości. Zwłaszcza, jeśli samemu wykaże się nieco inicjatywy – cennej zwłaszcza w ubezpieczonych czy inaczej-trudnych miejscach. Nie ma to jak umiejętne odwrócenie uwagi i zbagatelizowanie pozornej grozy przejścia. Rozsądne zbagatelizowanie; by nie wziąć na sumienie początkującego, który – dostawszy, po płynnym pokonaniu w dobrą pogodę Giewontu i Zawratu, delirium montanum tremens (poznają państwo po oczach) – wyznacza sobie Lodowego Konia na jutro a Mnicha na pojutrze. Nawet w lipcu 2008, przy wyraźnie mniejszej frekwencji letniej na szlakach, śmigłowiec TOPRu jest praktycznie cały czas w powietrzu…