Na czterdzieści a nawet sześćdziesiąt głosów

W Royal Albert Hall trwają od ubiegłego piątku Proms: przez jednych ukochane, przez innych obśmiane. Nazywam je – nieco złośliwie – Eurowizją muzyki klasycznej… i odwiedzam pilnie każdego sezonu. 

 Na początku zawsze jest wrażenie, że program dwumiesięcznego maratonu (czasem po parę koncertów dziennie, wykłady, dyskusje) rozczarowuje. A potem – im dalej w las, tym więcej drzew – człowiek zanurza się w gęstwinę i słucha: w Albert Hallu, na spacerach, w domu… 

Pamiętne koncerty? Solti przed laty. Berlińczycy z Wagnerem. Rattle z Chorałową Beethovena w roku wstąpienia Polski do UE. Tenże Rattle promujący onegdaj Szymanowskiego. Falstaff w wersji Gardinera sprzed dekady (niestety, nie mogłam posłuchać English Baroque Soloists i Monteverdi Choir ‘pod Gardinerem’ w ostatnią niedzielę). Na pewno premiera The Beatles w wykonaniu The King’s Singers (’97). 

…I niewątpliwie – przedwczorajsze ‘prawykonanie po stuleciach’ cudem-odnalezionej mszy czterdziestogłosowej (w Agnus Dei – sześćdziesięciogłosowej!): Missa sopra Ecco si beato giorno, florentyńczyka, nadwornego kompozytora Medyceuszy, Alessandro Striggio. Geneza, monumentalizm, inspiracje, zagubienie się partytur, cudowne odnalezienie nut (przez pasjonata sprawy a przedwczorajszego dyrygenta, Davitta Moroney’a)… – wszystko to jest jak dalszy ciąg ulubionej bajki dla osoby, która ‘dawno, dawno temu’ wsłuchiwała się w ekstazie (po kilka razy dziennie) w czterdziestogłosowe ‘Spem in alium’ Thomasa Tallisa. Jak się okazuje – monumentalny motet Anglika powstał jako albiońska odpowiedź na czterdziestogłosowe Ecce beatam lucem Striggio (do niedawna Tallis uważany był za samorodnego geniusza w królestwie ‘ośmiotysięczników muzyki chóralnej’… w Spem in alium jest akurat 8 chórów).  

‘Polifoniczne Everesty’ uzupełniono motetem Aurora lucis rutilat i Magnificatem Orlanda di Lasso. W utworach a cappella Peter Phillips poprowadził swoich The Tallis Scholars, wzmocnionych głosami BBC Singers. Czy to przedwczoraj był koncert ‘Tallisów’ u Św. Krzyża (ich pierwszy w Krakowie, 2.06.’92)?… Krzesła, ławki i stalle obsiedli wówczas ‘krewni i znajomi królika’ – pewnego kręgu towarzyskiego pasjonującego się stylowym wykonawstwem muzyki dawnej i próbującego (niektórzy po 5-7 razy w tygodniu) własnych sił na tym polu. 

Peter Phillips starzeje się doskonale. The Tallis Scholars nie starzeją się wcale. Wielochóralność, przegrupowania, niebiańskość… W końcu gwóźdź programu – tu pałeczkę przejmuje ‘znalazca’ Davitt Moroney. Wszyscy wstrzymują oddech – dzieje się wszak historia. A mnie zaczynają powoli męczyć tak duże dawki muzycznego zgiełku – msza trwa prawie pół godziny – i zaczynam tęsknić do czystych motywów melodycznych Orlanda, tak pięknie wyegzekwowanych kilka minut wcześniej. Ale tak to już jest z polifonią polichóralną: na początku nieco drażni, może nawet odrzuca (jak mnie – Spem in alium po pierwszych odsłuchaniach) a potem zasysa bezlitośnie. 

Prawie północ – pokoncertowa rozmowa ‘o dziełach i wykonaniach’ zabiera kolejne pół godziny… Dobrze, że do domu blisko. Beato giorno…

— 

http://bbc.co.uk/proms 

 http://www.bbc.co.uk/proms/2007/aboutmusic/p6_striggio_mass.shtml – notka o utworze i decyzjach wykonawczych – D. Moroney 

http://en.wikipedia.org/wiki/Alessandro_Striggio

http://www.radiotimes.com/content/features/promsblog/   

…Jako, że nie było przerwy – fotkowy ‘urobek wieczoru’ jest znikomy. Po którejś z kolejnych wizyt w RAH napiszę o klimatach ‚okrąglaka’.